Giải vô địch bóng đá châu Âu 1976

Giải vô địch bóng đá châu Âu 1976 (Euro 1976) là giải vô địch bóng đá châu Âu lần thứ năm do UEFA tổ chức 4 năm một lần. Vòng chung kết diễn ra tại Nam Tư từ ngày 16 cho đến ngày 20 tháng 06, năm 1976. Tại giải, đội tuyển Tiệp Khắc giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình.
Đây là giải đấu cuối cùng, vòng chung kết chỉ quy tụ bốn đội bóng và nước chủ nhà đăng cai vòng chung kết phải thi đấu vòng loại. Kể từ giải lần sau, vòng chung kết sẽ được mở rộng cho tám đội tham gia, bao gồm 7 đội vượt qua vòng loại và quốc gia được chọn đăng cai vòng chung kết.
Một điều đáng lưu ý nữa ở giải là tất cả các trận đấu đều buộc phải thi đấu hiệp phụ để phân định thắng thua. Trận chung kết giữa Tiệp Khắc và Tây Đức là trận đấu đầu tiên trong lịch sử bóng đá quốc tế có áp dụng hình thức sút penalty sau hai hiệp phụ để phân thắng bại.

Euro 1976: Vinh danh Tiệp Khắc

- Đây là lần đầu tiên, một kỳ Euro được tổ chức trên đất Đông Âu khi Nam Tư là đội đứng ra đăng cai. Tuy nhiên chức vô địch lại thuộc về một đội bóng Đông Âu khác: Tiệp Khắc (sau này tách ra thành 2 nước: CH Séc và Slovakia).

Panenka hôn chiếc cúp vô địch EURO 1976

Tại kỳ Euro lần này vẫn áp dụng thể thức đá sân nhà - sân khách tại các vòng đấu bảng và tứ kết. Phải chờ tới vòng bán kết các trận đấu mới được diễn ra trên đất Nam Tư. Tính từ vòng tứ kết, trong số 8 đội bóng thì xứ Wales là đội gây bất ngờ bởi đây chỉ là lần đầu tiên họ được góp mặt tại giải đấu lớn nhất châu lục. Để lọt tới tứ kết, xứ Wales đã xuất sắc đứng đầu bảng 2 sau khi vượt qua hai đối thủ Hungari và Áo. Tuy nhiên chuyến phiêu lưu của đội bóng thuộc Vương quốc Anh đã phải dừng lại ngay tại tứ kết sau khi để thua chung cuộc 3-1 trước Nam Tư (lượt đi thua 0-2 và lượt về hòa 1-1).
Cũng ở kỳ Euro lần thứ tư này, Liên Xô thể hiện một bộ mặt đáng thất vọng khi phải dừng chân tại vòng tứ kết. Dù trong đội hình có sự góp mặt của “Mũi tên vàng” Oleg Blokhin và những nòng cốt của CLB Dinamo Kiev nhưng họ vẫn bị khuất phục bởi người anh em Tiệp Khắc sau khi để thua chung cuộc với tổng tỷ số 4-2 (thua 0-2 ở lượt đi và hòa 2-2 ở lượt về).
Sau thành tích ấn tượng tại tứ kết, Tiệp Khắc lại khiến cho người hâm mộ đi hết bất ngờ này đến bất ngờ khác. Phải chạm trán với Hà Lan (đội vượt qua Bỉ ở vòng trước) tại bán kết, Tiệp Khắc đã chứng tỏ những thành tích trước đó của họ không phải do may mắn mà có khi tiếp tục khiến cho đội bóng Hà Lan buộc phải ôm hận với chiến thắng 3-1. Vượt qua hai đối thủ được coi là ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch, Tiệp Khắc thẳng tiến vào trận chung kết. Tuy nhiên đối thủ của họ ở trận đấu cuối cùng là ĐKVĐ Tây Đức.

Tiệp Khắc đã mang lại vị thế cho bóng đá Đông Âu

Con đường đến với trận chung kết của Đức không dễ dàng chút nào. Sau khi vượt qua Tây Ban Nha ở tứ kết với tổng tỷ số 3-1, Đức đã có một trận bán kết nghẹt thở với chủ nhà Nam Tư khi phải trải qua 120 căng thẳng mới có thể vượt qua Nam Tư với tỷ số chung cuộc 4-2 sau khi liên tục để đội chủ nhà vượt lên dẫn trước trong 90 phút chính thức. Dieter Muller (trùng tên với “kẻ dội bom” danh tiếng Gerd Muller) đã có những khoảnh khắc không thể nào quên khi lập cú hattrick cho Đức. Đây cũng là giải đấu thăng hoa nhất của Dieter Muller, cầu thủ xét về độ danh tiếng thua xa người cùng tên.
Bước vào trận chung kết (tổ chức vào ngày 20/6/1976), ĐKVĐ châu Âu cũng là đội phải rơi vào thế rượt đuổi khi Slevik là người mở tỷ số cho Tiệp Khắc ở ngay phút thứ 8. Đến phút thứ 25, Dobias là người nhân đôi cách biệt với một pha ghi bàn đẳng cấp. Nhưng trong hoàn cảnh khó khăn nhất bản lĩnh và tinh thần của người Đức lên tiếng với hai pha lập công Dieter Muller (phút 28) và Holbenzein (phút 89). Bất phân thắng bại trong 90 phút thi đấu chính thức, hai đội bước vào thời gian hiệp phụ nhưng phải nhờ đến loạt 11m may rủi mới có thể quyết định được chức vô địch sẽ thuộc về tay ai.
Uli Hoeness (hiện đang là giám đốc điều hành của Bayern Munich) là người sút hỏng quả luân lưu quyết định, khiến Đức trở thành nhà cựu vô địch và đưa Tiệp Khắc lần đầu tiên đăng quang tại giải bóng đá lớn nhất châu lục. Một chi tiết rất đáng nhớ trong trận chung kết này chính là cú sút 11m theo kiểu “lá vàng rơi” của Panenka (Tiệp Khắc) mà sau này, kiểu đá đó đã được khá nhiều cầu thủ học tập như Francesco Totti (Italia) hay  huyền thoại Zidane của ĐT Pháp.

Thông tin về giải đấu

Quốc gia đăng cai: Nam Tư
Thời gian: 16 tháng 6 – 20 tháng 6
Số đội: 4 (từ 32 đội tham dự vòng loại)
Vô địch: Tiệp Khắc (vô địch lần đầu)
Số trận 4
Số bàn thắng: 19 (4,75 bàn/trận)
Vua phá lưới: Dieter Muller

Tóm tắt Vòng chung kết
Bán kết
Ngày 16/6/1976: Tiệp Khắc – Hà Lan: 3-1
Sân Maksimir, Zagreb
Trọng tài: Clive Thomas(Wales)
Ngày 16/6/1976: Nam Tư – Tây Đức: 2-4
Sân Crvena Zvezda, Belgrade
Trọng tài: Alfred Delcourt(Đức)

Tranh hạng ba
Ngày 19/6/1976: Hà Lan – Nam Tư: 3-2
Sân Maksimir, Zagreb
Trọng tài: Walter Hungerbühler(Thụy Sĩ)

Chung kết
Ngày 20/6/1976: Tiệp Khắc – Tây Đức: 2-2[Sút phạt đền 5-3 ]
Sân Crvena Zvezda, Belgrade
Trọng tài: Sergio Gonella(Ý)

Sân vận động
- Sân Crvena Zvezda
Địa điểm: Belgrade, Serbia
Sức chữa: 54,000 hơn
Đăng cai: 1 trận chung kết, 1 trận bán kết
Khánh thành: năm 1963

Sân Crvena Zvezda

- Sân Maksimir
Địa điểm: Zagreb, Croatia
Sức chữa: 45,000 hơn
Đăng cai: 1 trận tranh hạng ba, 1 trận bán kểt
Khánh thành: tháng 5 năm 1912